Zodra je moeite hebt met ontspanning en je hebt daar wel je reguliere oefeningen voor gedaan, dan kan het zomaar zijn dat je zenuwstelsel uit balans is. En dat vraagt als het ware om een laagje dieper in onszelf te kijken en te ontdekken hoe je dat dan vervolgens in balans kunt leren krijgen.
Zelf had ik moeite met het herstellen, na de corona-fase: het afstand nemen toentertijd vond ik heel vreemd, en…uiteindelijk toen we die afstand weer konden laten gaan, voelde ik mij regelmatig heel onveilig in mezelf, tot aan zenuwpijnen aan toe.
Waarom de een hier geen last van heeft en de ander wel? Dat heeft te maken met ieders leergeschiedenis: welke impactvolle life-events maakte je eerder al ‘s mee? Kwam je aan verwerking toe? En indien hoogsensitief, dan heb je van nature al een fijngevoeliger zenuwstelsel.
En soms nog, ervaar ik die onveiligheid in mijn systeem en gelukkig ontdekte ik een manier van ermee omgaan, door mij te verdiepen in Mindfulness & trauma. Overigens kies ik nog maar zelden tot eigenlijk nooit voor een pilletje, omdat ik dat zie als verdoving, ipv heling. Want als de pijn opeens weg is, geef ik vol gas als het ware. En dan krijgt mijn lichaam alsnog niet de hersteltijd die het nodig heeft…en dan houd ik mijn patroon van ‘alsmaar doorgaan’ in stand.
Hoe zie jij dit voor jezelf?
Mogelijke nadelige effecten bij uit balans zijn:
- Moeite met verbinding en contact
- Je voelt je sneller “afgesneden” van anderen.
- Gesprekken kosten meer energie; aanwezig blijven voelt zwaar.
- Je kunt moeite hebben om echt iemand binnen te laten, zelfs als je dat wíl.
- Overprikkeling in sociale situaties
- Geluid, drukte of meerdere prikkels tegelijk komen harder binnen.
- Je voelt je sneller ongemakkelijk, gespannen of “op slot”.
- Je trekt je terug of wil ontsnappen, ook als er helemaal geen dreiging is.
- Slechter kunnen reguleren van emoties
- Emoties kunnen grilliger aanvoelen: sneller geraakt, sneller geïrriteerd, sneller overweldigd.
- Je hebt meer moeite om te herstellen na een trigger of conflict.
- Innerlijke rust is minder toegankelijk.
- Verminderde toegang tot helder denken
- Inzicht, intuïtie en overzicht zijn moeilijker beschikbaar.
- Je kunt je sneller onbeslisbaar voelen of juist geforceerd keuzes willen maken.
- Je hoofd voelt voller, je lichaam minder “meewerkend”.
- Fysieke signalen van spanning
- Oppervlakkige ademhaling of gevoel van “hoog ademen”.
- Druk op de borst, knoop in de maag, nek- en schouder spanning.
- Moeite om echt te ontspannen, zelfs als je rust neemt.
- Minder veerkracht in stressvolle situaties
- Kleine dingen kunnen eerder “te veel” voelen.
- Je herstelcapaciteit na stress is lager.
- Je voelt je vaker “aan” of juist afgevlakt, zonder middengebied.
- Verlies van speelsheid en spontaniteit
- Het voelt lastiger om plezier, lichtheid of creativiteit te ervaren.
- Je merkt dat je meer moet “aanzetten” om te functioneren.
- Je mist natuurlijke flow of warm contact.
Mogelijke ervaringen zodra weer in balans:
- Gegronde sociale veiligheid
- Je voelt je veilig bij jezelf én in contact met anderen.
- Relaties verlopen soepeler, met meer ruimte voor nuance en humor.
- Je kunt nabijheid toelaten zonder jezelf te verliezen.
- Moeiteloze regulatie van emoties
- Je voelt emoties helder en zuiver, zonder overspoeld te raken.
- Je kunt sneller herstellen na prikkels of triggers.
- Rust en balans zijn toegankelijk, ook midden in je dag.
- Heldere focus en intuïtieve wijsheid
- Je hoofd én lichaam werken samen.
- Helder denken, empathie, intuïtie en creativiteit zijn moeiteloos beschikbaar.
- Je maakt keuzes vanuit innerlijke afstemming in plaats van uit overdrive.
- Een soepel, flexibel zenuwstelsel
- Je schakelt makkelijk tussen activiteit en ontspanning.
- Stress voelt beter behapbaar; je hebt een natuurlijke buffer.
- Je voelt vertrouwen in jezelf en in situaties.
- Ontspannen lichaamssensaties
- Je ademhaling is dieper, ruimer en rustiger.
- Je spieren blijven zachter, je lichaam voelt bewoonbaar.
- Je ervaart meer energie, vitaliteit en flow.
- Verbondenheid met plezier en speelsheid
- Je kunt lachen, glimlachen, lichtheid ervaren.
- Spontaniteit voelt veilig; je durft meer jezelf te zijn.
- Je ervaart meer creativiteit en zin in het leven.
- Een warm, open hart
- Je voelt compassie zonder jezelf te verliezen.
- Je kunt nabij zijn — met jezelf én met anderen.
- Je straalt zachtheid en stabiliteit uit die anderen uitnodigt om te ontspannen.
De oefening: neem ongeveer 10 minuutjes de tijd om:
- 3 rondes te ervaren, waarbij je beide elle bogen vastpakt en zachtjes voor je buik heen en weer wiegt
- Bij de 2e ronde til je beide armen op tot aan schouderhoogte
- Bij de 3e ronde til je beide armen op tot aan je voorhoofd
- Let wel: doet dit ergens pijn in je lichaam, ga dan wat lager met je armen
- De kunst is om met je volledige aandacht in de beweging van je armen te gaan, totdat je ook de beweging in je rugspieren ervaart en je zo kunt registreren wat er in je lichaam gebeurt
- Het gaat niet om zo groot mogelijk bewegen, wel om zo subtiel en gemakkelijk mogelijk
- Na een paar minuutjes per ronde, laat je de armen langzaam los en/ of zakken, waarbij je de zwaartekracht volop mag ervaren, en zo ook de verlichting bij de afname naar mate je armen zakken
- Neem na elke ronde een momentje om na te voelen: ervaar je een stroompje van energie ergens in je lichaam? Ga je gapen? Tranen je ogen subtiel? Misschien verandert de gedachtensfeer van iets negatiefs naar positiefs of lukt het je opeens om iets waarover je piekert los te laten?
- Door deze oefening stimuleer je via de rugspieren een belangrijke hersenzenuw en hiermee kan je zenuwstelsel zich weer meer op het gemak gaan voelen
- En kan het zelfs bijdragen aan ‘geen zin of energie’ ervaren om met mensen in contact te komen, naar behoefte aan verbinding (met ruimte voor communicatie, spel en plezier, en kunnen herstellen)
- Begin met zo weinig mogelijk verwachting over het effect, soms heeft het tijd nodig om het effect te kunnen bemerken
